By Issy D’Arcy Clark
ျမန္မာ့ခရီးသြားအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အသင္းဝင္တစ္ဦးျဖစ္ျပီး လက္ရွိ ဥကၠ႒ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ဦးသက္လြင္တိုးဟာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရဲ႕ အေျပာင္းအလဲမ်ားစြာကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ သူဟာ အိႏၵိယ၊ နီေပါ၊ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္း ႏိုင္ငံတို႔ဆီ ဘုရားဖူးပို႔ေဆာင္ေပးေသာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကုမၸဏီကို ၁၉၉၃ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ ျပည္ပခရီးသြားကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ၂၅ႏွစ္ၾကာ အေတြ႕အၾကံဳနဲ႔ ျမန္မာ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းမွာ ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ အနာဂတ္အတြက္ သူ႔ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ တိုးတက္ေအာင္လုပ္လိုတဲ့ဆႏၵေတြအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ေမး – အရင္ႏွစ္က ခရီးသြားလုပ္ငန္းဟာ ၂၀ရာခိုင္နႈန္း ၃၀ရာခိုင္နႈန္းေလာက္ က်သြားတယ္လို႔သိရပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ခရီးသြားရာသီအတြက္ ခန္႔မွန္းခ်က္ေလးကို ေျပာၾကားေပးပါဦးရွင္။
ေျဖ – အရင္ႏွစ္နဲ႔ယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒီႏွစ္က ခရီးသြားေတြ လာေရာက္မႈနည္းပါးေပမယ့္လည္း အေရွ႕တိုင္းက ခရီးသြားေတြ ပိုမို လာေရာက္လည္ပတ္တာေၾကာင့္ အေျခအေနက မဆိုးလွပါဘူး။ တ႐ုတ္ခရီးသြား ၃၆ရာခိုင္နႈန္း၊ ကိုရီးယားခရီးသြား ၁၂ ရာခိုင္နႈန္း ႏွင့္ ဂ်ပန္ခရီးသြား ၂ ရာခိုင္နႈန္းစီ အသီးသီး ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႔မွာ သူတို႔ေတြကို ဗီဇာ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပးလိုက္လို႔ပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲ့လိုျမင့္တက္လာျခင္းဟာ Volume tourism ျဖစ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံက အေနာက္ႏိုင္ငံခရီးသြားေတြလိုမ်ိဳး Value tourism ေတြ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က ခရီးသြားေတြကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖို႔ပါ။ ဒီေန႔ အေနာက္တိုင္းေစ်းကြက္က ၄၀ရာခိုင္နႈန္း ၅၀ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ က်သြားပါတယ္။ အေရွ႕တိုင္းခရီးသြားျခင္းဟာ ကာလတို အတြက္ေကာင္းၿပီး အေနာက္တိုင္းကေတာ့ ေရရွည္အတြက္ ေကာင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံကလည္း ဒါကိုေကာင္းစြာ နားလည္ထားပါတယ္။
ေမး – ခရီးသြားေတြ ရန္ကုန္ကို ပိုၿပီး စိတ္ဝင္စားလာေအာင္ ဘာေတြလုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါသလဲ။
ေျဖ – ျမန္မာမွာ ရန္ကုန္အျပင္ တျခားစိတ္ဝင္စားစရာေနရာေတြ ရွိေသာ္လည္း ရန္ကုန္မွာေတာ့ ေရႊတိဂံုဘုရားပဲ ရွိပါတယ္။ ခရီးသြားေတြအတြက္ အပန္းေျဖရန္ ညေလွ်ာက္လည္ရန္၊ ရႈခင္းႏွင့္ ေစ်းဝယ္ထြက္ၿပီး အနားယူရန္ေနရာေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ အျခားစိတ္ဝင္စားစရာေနရာအတြက္ အရင္ႏွစ္က ကန္ေတာ္ႀကီးမွာ Mingalabar Balloon ကို မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မုတ္သုန္ရာသီမွာ အဲ့ဒါကို ပိတ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ပူေဖာင္းေတြလုံေလာက္မႈရွိေအာင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထပ္မံရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားၿပီး မၾကာခင္ၿပီးေတာ့မွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ Mini-Disneyland လိုမ်ိဳး မီးအိမ္ပြဲေတာ္လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္လည္းရွိပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ေထာက္ခံခ်က္ရယူထားၿပီး ခရစ္စမတ္မတိုင္ခင္ကေန စတင္ၿပီး မတ္လ မကုန္ခင္အထိ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ရွိသလို ညေစ်းႏွင့္ တနဂၤေႏြေစ်းေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆန္ဖရန္စစ္စကိုမွာ Farmers market၊ ဂ်ပန္မွာ100-Yen Markets ရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အဲ့လိုမ်ိဳးမရွိပါဘူး။ ခရီးသြားေတြက ညစာစားၿပီး သြားဖို႔ တေနရာရာ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေရႊတိဂံုဘုရားလမ္းကို ေစ်းေနရာလုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ တနဂၤေႏြေစ်းအတြက္ ပန္းဆိုးတန္းလမ္းကို ပိတ္ၿပီး ေစ်းဖြင့္ခ်င္ပါတယ္။ ေစ်းသည္ေတြက အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ ေစ်းသည္က ေစ်းေရာင္းေကာင္းရင္ ေစ်းဝယ္သူေတြ ရမွာပါ။
ေမး – ညေစ်းနဲ႔ တနဂၤေႏြေစ်းေတြကို အစိုးရဘ႑ာနဲ႔လုပ္မွာလား၊ ပုဂၢလိကရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြနဲ႔လုပ္မွာလား သိပါရေစ။
ေျဖ – ဒါဟာ အရမ္းအေရးႀကီးတဲ့ ေမးခြန္းပါပဲ။ ရန္ကုန္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက အခ်ိန္တိုတိုသာက်င္းပတဲ့ပြဲေတြကို တာဝန္ယူႏိုင္ေပမယ့္ ေရရွည္ပြဲေတြကိုေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ေစ်းေနရာအတြက္ စီမံခန္႔ခြဲေပးႏိုင္မယ့္ ကုမၸဏီတခုကို အလုပ္အပ္ခ်င္ပါတယ္။ အဲ့ကုမၸဏီက ေစ်းေနရာကိုငွားကာ လံုျခံဳေရး၊သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ ဒီအဖြဲ႕အစည္းကို တာဝန္ယူၿပီး စည္ပင္ကို အခြန္ေပးေဆာင္ရမွာျဖစ္တယ္။
ေမး – အတြင္းဝန္မ်ားရံုးကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္မယ့္ အစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထင္ျမင္ခ်က္ေလးကို ေျပာျပေပးပါအံုးရွင္။
ေျဖ – အတြင္းဝန္မ်ားရံုးအတြက္ေတာ့ ပိုၿပီးေကာင္းမြန္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္မႈရွိေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အာဇာနည္ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအစည္းအေဝးပြဲအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပတိုက္လိုပါတယ္။ ညေနအပန္းေျဖဖို႔အတြက္ စာၾကည့္တိ္ုက္ေကာင္းေကာင္းႏွင့္ ေကာ္ဖီဆိုင္ သို႔မဟုတ္ ဘား ရွိသင့္ပါတယ္။ အဲ့ဒါက တမူထူးျခားတဲ့ေနရာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရွး႐ိုးစြဲသမားေတြက လက္မခံခ်င္ၾကဘူး။ တနဂၤေႏြေန႔မွာ လမ္ေတြပိတ္ၿပီး စာအုပ္ေရာင္းသူ၊ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေရာင္းတဲ့ပ်ံက်ေစ်းသည္ေတြ ရွိသင့္ပါတယ္။ ဘာစီလိုနာက ‘လာရမ္ဘလာ’လို ခရီးသြားေတြအတြက္တင္ မဟုတ္ဘဲ နယ္ခံေတြအတြက္ပါ ျဖစ္တယ္။
ေမး – ပုဂံအတြက္ Unesco ကို ေလွ်ာက္ထားတဲ့ လတ္တေလာ အေျခအေနေလးကိုလည္း ေျပာျပေပးပါအံုးရွင္။
ေျဖ – ကၽြန္ေတာ္ကပုဂံစီမဲခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီ အဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦးပါ။ အရင္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕အဓိကအစီအစဥ္ကို ေရးဆြဲၿပီး Unesco ကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ အရင္လက Unesco စစ္ေဆးေရးအရာရွိပုဂံကိုလာခဲ့ပါတယ္။ ပုဂံကို လက္ခံလို႔ရေပမယ့္ ျပႆနာတခ်ိဳ႕လည္းရွိေနပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ နယ္ခံနဲ႔ တည္းခိုခန္းအပိုင္းမွာ ျပႆနာေတြရွိေနလို႔ပါ။ သူတို႔က ပုဂံပတ္ဝန္းက်င္မွာ လူမေနေစခ်င္ေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္က ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က ပုဂံဆက္လက္အသက္ဝင္ေနဖို႔ ျဖစ္ၿပီး ရွိေနတဲ့ တည္းခိုခန္းေတြကိုလည္း ပကတိအတိုင္းရွိေနေစခ်င္ပါတယ္။
ေမး – ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အနာဂတ္ခရီးသြားလုပ္ငန္းအတြက္ ဘာေတြမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ထားပါသလဲရွင္။
ေျဖ – ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခရီးသြားေတြကို ရန္ကုန္မွာ ပိုၿပီးေနေစခ်င္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ဟာ ပတ္ဝန္က်င္ထိန္းသိမ္းၿပီး ရင္းႏွီးေဖာ္ေရြေသာ သန္႔ရွင္းသာယာတဲ့ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ျဖစ္သင့္တယ္။ လူေတြရဲ႕ စိတ္ေနစိတ္ထားကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚဟာ တစ္ကိုယ္ေကာင္းဆန္လာၿပီး ရန္လိုလာၾကပါတယ္။ အဲ့လိုမျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းဟာ လူတိုင္းအတြက္ျဖစ္ၿပီး လူတိုင္း လူတိုင္း ခရီးသြားလုပ္ငန္းကေန ပိုက္ဆံရွာႏိုင္ပါတယ္။ ယခုအခါမွာ NLD အစိုးရက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ယူေဆာင္လာဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကေသာ္လည္း စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ တကယ္လို႔ စီးပြားေရးသာ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာမယ္ဆိုရင္ လူတိုင္း ေကာင္းေကာင္းေန ေကာင္းေကာင္းစားၿပီး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနႏိုင္လိမ့္မယ္။ ယေန႔မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ဆင္းရဲတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရုန္းကန္ေနရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာေပါ့။ လူနည္းစုတုိင္းရင္းသားေတြေနတဲ့ေနရာမွာ ပညာေရးနဲ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအေပၚအေျခခံတဲ့ လုပ္ငန္းေတြအေပၚ အာရံုစိုက္သင့္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကို ျမႇင့္တင္ၿပီး သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္တဲ့ပိုက္ဆံရွာဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲ့လိုလုပ္ျခင္းျဖင့္ ေမွာင္ခိုလုပ္ငန္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါးလုပ္ငန္း၊ လူကုန္ကူးမႈတို႔ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းျမႇင့္တင္ကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေစဖို႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အိပ္မက္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ဒါေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ရွင္းျပဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔မွာစိတ္ဖိစီးမႈေတြအမ်ားၾကီးရွိေနတယ္။
(ဘာသာျပန္ဆိုသူ – ျမတ္ႏိုးဦး)
