By Nay Thiha
၂၀၁၉ခုႏွစ္ရဲ႕ေအာ္စကာဇကာတင္စာရင္းေတြအဂါၤေန႔ကထြက္ရွိလာပါျပီ။ ၉၁ၾကိမ္ေျမာက္ေအာ္စကာဆုေပးပြဲကို ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၄ရက္ေန႔က်ရင္ California က Dolby Theatre မွာက်င္းပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ABC channel ကလည္းတုိက္ရိုက္ထုတ္လႊင့္ေပးသြားမွာပါ။ ဒီပို႔စ္မွာေတာ့အေကာင္းဆံုးရုပ္ရွင္ဆုအတြက္လ်ာထားခံရတဲ့ ရုပ္ရွင္ကား ၈ကားအေၾကာင္းေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
ေအာ္စကာဆုေရြးခ်ယ္တဲ့ဒိုင္လူၾကီးေတြဟာဒီႏွစ္မွာလည္း #OscarsSoWhite ဆိုတဲ့ေ၀ဖန္မႈကို ေခ်ဖ်က္ဖို႔ၾကိဳးစားေနပံုရပါတယ္။ ၂၀၁၅ခုႏွစ္ကစတင္ခဲ့တဲ့ဒီ social media campaign ဟာရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုေပးပြဲမွာ လူျဖဴေတြသာၾကီးစိုးျပီးလူမည္းေတြနဲ႔တျခားေသာလူမ်ိဳးေတြေနရာမရတဲ့အတြက္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ April Reign က twitter ေပၚမွာ #OscarsSoWhite, they asked to touch my hair.” လို႔ေရးတင္ခဲ့ရာကေနဒီ hashtag ေခတ္စားသြားခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္းဒိုင္လူၾကီးေတြဟာ ေအာ္စကာဇကာတင္စာရင္းမွာ အေသြးအေရာင္စံုလူမ်ိဳးစံုပါ၀င္ေအာင္ တႏွစ္ထက္တႏွစ္ၾကိဳးစားလာတာကိုျမင္ရတယ္။ ဒီႏွစ္မွာလည္းဇကာတင္စာရင္း၀င္သရုပ္ေဆာင္ေတြ၊ နည္းပညာအတတ္ပညာရွင္ေတြထဲလူမ်ိဳးစံုပါ၀င္လာပါတယ္။ ဇကာတင္ရုပ္ရွင္ ၈ကားမွာလည္း လူနည္းစုေတြရဲ႕ဘ၀ကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ရုပ္ရွင္ေတြပါေနတာေတြ႔ရပါတယ္။
အေကာင္းဆံုးရုပ္ရွင္ဆုေတြကိုေရြးခ်ယ္ပံုဟာနည္းနည္းရႈပ္ေထြးပါတယ္။ Academy of Motion Picture Arts and Sciences ရဲဲ႕အဖြဲ႔၀င္ ၆၆၀၀ဟာသူတို႔စိတ္ၾကိဳက္ရုပ္ရွင္ကားေတြကို လ်ာထားစာရင္းထဲထည့္သြင္းရပါတယ္။ အဲ့ဒီထဲကမွ ၅ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔အထက္လ်ာထားခံရတဲ့ဇာတ္ကားေတြဟာ ဇကာတင္စာရင္းအတြက္ေရြးခ်ယ္ရမယ့္စာရင္းထဲေရာက္လာပါတယ္။ အဲ့ဒီစာရင္းထဲကမွစိတ္ၾကိဳက္ရုပ္ရွင္ေတြကိုထပ္မဲေပးၾကျပီး မဲဆႏၵ ၅၁ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္ရတဲ့ဇာတ္ကားေတြက ေနာက္ဆံုးဇကာတင္စာရင္း ၈ကားထဲ၀င္လာပါတယ္။
ဒီစာရင္းမွာေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြအၾကိဳက္ေတြ႔ခဲ့ၾကတဲ့ If Beale Street Could Talk နဲ႔ Leave No Trace လိုရုပ္ရွင္ေတြပါမလာတာအံ့ၾသစရာပါပဲ။ ဒီစာရင္းထဲမွာလည္းကိုယ္သေဘာမေတြ႔တဲ့ကားေတြပါခ်င္ပါႏိုင္ပါတယ္။ ဆုဆိုတာကလူမႈသတ္မွတ္ခ်က္တခုသာျဖစ္ျပီး ပရိသတ္တေယာက္ခ်င္းစီရဲ႕အၾကိဳက္ကိုကိုယ္စားမျပဳႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္သေဘာတူတာမတူတာေတြေဘးခ်ိတ္ျပီးဇကာတင္စာရင္းထဲကရုပ္ရွင္ေတြအေၾကာင္းဖတ္ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
Bohemian Rhapsody
ဂႏၳ၀င္ေရာ့ခ္တီး၀ိုင္း Queen နဲ႔ပင္တိုင္အဆိုေတာ္ Freddie Mercury ရဲ႕ဘ၀ဇာတ္လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ တီး၀ိုင္စတင္ခ်ိန္ကေန ၁၉၈၅ခုႏွစ္မွာေဖ်ာ္ေျဖခဲ့တဲ့ Live Aid ပြဲအထိျဖတ္သန္းခဲ့ရမႈမ်ားကိုရိုက္ကူးထားတာပါ။ Freddie Mercury အျဖစ္သရုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ Rami Malek ရဲ႕ၾကိဳးစားမႈမ်ားကိုပရိသတ္ေတြေကာ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြကပါခ်ီးက်ဴးခဲ့ေပမယ့္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္းကတကယ့္သမိုင္းထဲကအျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ကြာဟမႈေတြရွိေနလို႔အျပစ္တင္ျခင္းေတြကိုလည္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ဥပမာ Freddie ဟာသူ႔မွာ HIV ရွိေနေၾကာင္း ၁၉၈၆-၈၇၀န္းက်င္မွသိခဲ့တာျဖစ္ျပီး ရုပ္ရွင္ထဲမွာလို Live Aid ေဖ်ာ္ေျဖပြဲမတိုင္ခင္သိခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ဇာတ္ညႊန္းေရးဆရာ Anthony McCarten ကေတာ့ရုပ္ရွင္ဆန္ဆန္ၾကည့္ေကာင္းေစဖို႔ တခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြကိုျပင္ထားရတာပါလို႔အေၾကာင္းျပခဲ့တယ္။ အတၳဳပတၱိရုပ္ရွင္ေတြမွာ poetic licence သံုးသင့္မသံုးသင့္ကေတာ့၀ိ၀ါဒကြဲျပားစရာပါ။
Vice
အေမရိကန္ဒုသမၼတေဟာင္း Dick Cheney ရဲ႕ဘ၀ဇာတ္ေၾကာင္းျဖစ္ျပီး ရီပက္ဘလီကန္ပါတီမွာနာမည္ရလာပံု သမၼတ George Bush ရဲ႕ဒုသမၼတျဖစ္လာခဲ့တဲ့အထိအာဏာၾကီးလာပံုေတြကိုရိုက္ကူးထားပါတယ္။ Cheney ဟာသမၼတ Nixon လက္ထက္အိမ္ျဖဴေတာ္အလုပ္သင္အျဖစ္သမၼတရဲ႕စီးပြားေရးအၾကံေပး Donald Rumsfeld လက္ေအာက္မွာအလုပ္လုပ္ရင္း ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲေရာက္လာသူပါ။ Henry Kissinger နဲ႔ Nixon တို႔ကေမာၻဒီးယားကိုဗံုးၾကဲတိုက္ခိုက္ဖို ႔ေဆြးေႏြးေနတာကို မေတာ္တဆၾကားခဲ့ရျပီးေနာက္အိမ္ျဖဴေတာ္အတြင္းအာဏာျဖန္႔က်က္ပံုေတြကိုနားလည္လာျပီး ႏုိင္ငံေရးပါး၀သူတေယာက္ျဖစ္လာပါတယ္။ Cheney နဲ႔အတတ္ႏုိင္ဆံုးတူေအာင္ ၾကိဳးစားထားတဲ့ Christian Bale ရဲ႕သရုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြကခ်ီးက်ဴးၾကေပမယ့္ ဇာတ္လမ္းနဲ႔ပတ္သက္ရင္ေတာ့ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြက အေကာင္းအဆိုးမွ်ေနတာကိုေတြ႔ရတယ္။ ႏုိင္ငံေရးေလာကရဲ႕လက္ခံရခက္တဲ့အမွန္တရားေတြကို တင္ဆက္သြားႏိုင္တယ္လို႔ခ်ီးက်ဴးသူေတြရွိသလို Cheney ကို cartoon villain ၾကီးအျဖစ္ပံုေဖာ္ထားတယ္လို႔ေ၀ဖန္တဲ့သူေတြလည္းရွိပါတယ္။
Green Book
၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေတြကေအာင္ျမင္ထင္ရွားခဲ့တဲ့ အာဖရိကန္-အေမရိကန္စႏၵရားဆရာ Don Shirley တေယာက္ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈၾကီးမားတဲ့အေမရိကန္ေတာင္ပုိင္းေဒသေတြဆီ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲခရီးထြက္စဥ္ကအျဖစ္အပ်က္ေတြကိုရိုက္ကူးထားတာပါ။ Green Book ဆိုတာလူမည္းေတြခရီးသြားရင္ လူမည္းေတြသာ၀ယ္လို႔ရတဲ့ gas station ေတြ၊ လူမည္းသီးသန္႔တည္းခိုခန္းေတြအေၾကာင္းေရးထားတဲ့လမ္းညႊန္စာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တေခတ္တခါကလူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈအေၾကာင္းဟာသေလးေတြေႏွာျပီးတင္ျပထားတယ္။ အေကာင္းျမင္တဲ့ေ၀ဖန္မႈေတြမ်ားပါတယ္။
A Star is Born
နာမည္ၾကီးေက်းလတ္အဆိုေတာ္နဲ႔ဘားမွာသီခ်င္းဆိုတဲ့ေကာင္မေလးၾကားကအခ်စ္ဇာတ္လမ္းဟာ ဒီဇကာတင္စာရင္းထိပါလာလိမ့္မယ္လို႔ထင္မထားတဲ့သူေတြအမ်ားအျပားရွိမွာပါ။ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြကေတာ့ ဇာတ္ကိုပံ့ပိုးေပးႏိုင္တဲ့သီခ်င္းေတြ၊ သရုပ္ေဆာင္ေတြရဲ႕ၾကိဳးစားမႈေတြကိုခ်ီးက်ဴးၾကတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ Cooper နဲ႔ Gaga တို႔ရဲ႕အတြဲညီညီသရုပ္ေဆာင္မႈ၊ ရင္ထဲေရာက္တဲ့အခ်စ္ဇာတ္လမ္းနဲ႔သီခ်င္းေလးေတြေၾကာင့္ ၾကည့္လို႔ေတာ့ေကာင္းပါတယ္။ ဇာတ္၀င္ေတး Shallow ကေတာ့ Best original song အတြက္ဇကာတင္စာရင္း၀င္တဲ့အထိေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။
The Favourite
ဒါရိုက္တာ Yorgos Lanthimos ဟာ The Lobster လို The Killing of a Sacred Deer လို နားလည္ရခက္တဲ့ရုပ္ရွင္ေတြေၾကာင့္ နာမည္ၾကီးသူပါ။ သူ႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးထြက္ရုပ္ရွင္ The Favourite ကေတာ့ ေရွ႕ကရုပ္ရွင္ေတြေလာက္တင္ျပပံုအရေရာ ဇာတ္လမ္းအရေရာနားလည္ရလြယ္တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြကဆိုတယ္။ ၁၇၀၈ခုႏွစ္ျဗိတိန္နဲ႔ျပင္သစ္စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ကာလကုိဇာတ္အိမ္တည္ထားတဲ့ ဒီရုပ္ရွင္ဟာအန္းဘုရင္မရဲ႕အခ်စ္ေတာ္ Sarah Churchill နဲ႔တုိရီအမတ္ Robert Harley တို႔ၾကားကအားျပိဳင္မႈအေပၚအေျခခံပါတယ္။ က်န္းမာေရးသိပ္မေကာင္းတဲ့ဘုရင္မၾကီးကို Sarah ကလႊမ္းမိုးျခယ္လွယ္ေနျပီး ေျမပိုင္ရွင္ေတြကိုအခြန္ႏွစ္ဆေကာက္ရင္းရလာတဲ့ေငြကို စစ္ပြဲအတြက္အသံုးျပဳဖို႔ ဥပေဒကိုအဆိုတင္သြင္းတဲ့အခါ ေျမပိုင္ရွင္ Harley နဲ႔ထိပ္တုိက္ေတြ႔ၾကပါတယ္။ ေဟာလိ၀ုဒ္ထိပ္တန္းသရုပ္ေဆာင္ေတြနဲ႔ သမိုင္း၀င္ဇာတ္၀င္ခန္းေတြကိုရိုက္ကူးရာမွာပိုင္ႏိုင္မႈေၾကာင့္ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြအၾကိဳက္ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။
BlacKkKlansman
၁၉၇၀ခုႏွစ္အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လူျဖဴအစြန္းေရာက္ Ku Klux Klan ဂိုဏ္းထဲသူလွ်ိဳအျဖစ္၀င္ျပီး ဂိုဏ္းသားေတြအေၾကာင္းစံုစမ္းေထာက္လွမ္းၾကတဲ့ဇာတ္လမ္းပါ။ Colorado Springs Police Department ရဲ႕ပထမဆံုးလူမည္းရဲအရာရွိဟာ သူတို႔ျမိဳ႕က KKK ဂိုဏ္းကြဲရဲ႕ဥကၠဌဆီဖုန္းဆက္ရင္း KKK ဂိုဏ္းနဲ႔အဆက္အသြယ္ရသြားပါတယ္။ သူ႔မိတ္ေဆြဂ်ဴးလူမ်ိဳးရဲအရာရွိကိုသူလွ်ိဳအျဖစ္၀င္ျပီး ေထာက္လွမ္းဖို႔အကူအညီေတာင္းရာကေန KKK ဂိုဏ္းရဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြကိုသိလာရတယ္။ သမိုင္း၀င္အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုအေျခခံထားျပီး ဟာသေလးေတြေႏွာရင္းရိုက္ကူးထားတဲ့ဒီကားဟာ ထိုေခတ္ကလူမ်ိဳးေရးခြဲျခားတဲ့ယဥ္ေက်းမႈကိုေပၚလြင္ေအာင္ေဖာ္ျပႏုိင္တဲ့အတြက္ အေကာင္းျမင္တဲ့မွတ္ခ်က္ေတြရခဲ့တာပါ။
Roma
Cleo လို႔ေခၚတဲ့အိမ္ေဖာ္မေလးဟာ Mexico City က Colonia Roma ရပ္ကြက္မွာရွိတဲ့ အလယ္အလတ္တန္းစားမိသားစုတခုဆီမွာအလုပ္လုပ္ပါတယ္။ သူအလုပ္လုပ္တဲ့အိမ္ကလင္မယားဟာ အိမ္ေထာင္ေရးအဆင္မေျပပါဘူး။ တေန႔သူ႔မွာကိုယ္၀န္ရွိေနတဲ့အေၾကာင္းသူ႔ရည္းစားကို ဖြင့္ေျပာလိုက္ျပီးတဲ့ေနာက္ ရည္းစားျဖစ္သူရဲ႕စြန္႔ပစ္ျခင္းကိုခံခဲ့ရတယ္။ Cleo ရဲ႕ရုန္းကန္ရမႈ၊ သူ႔အိမ္ရွင္လင္မယားရဲ႕အိမ္ေထာင္ေရးျပႆနာတုိ႔အျပင္ ၁၉၇၀ခုႏွစ္၀န္းက်င္က Mexico City ရဲ႕ပံုရိပ္ေတြကိုရိုက္ကူးထားတဲ့ဒီရုပ္ရွင္မွာ ဒါရိုက္တာ Alfonso Cuaron ကသူ႔ရဲ႕ငယ္ဘ၀အေတြ႔အၾကံဳေတြကိုပါ ေရာစပ္တင္ျပထားပါတယ္။
Black Panther
အေကာင္းဆံုးရုပ္ရွင္ဇကာတင္စာရင္းထဲ၀င္တဲ့ ပထမဆံုးရုပ္ျပဇာတ္လမ္းမွီျငမ္းရုပ္ရွင္ပါ။ Wakanda လို႔ေခၚတဲ့စိတ္ကူးယဥ္အာဖရိကန္ႏုိင္ငံတခုက ႏုိင္ငံေရးရာသေဘာထားကြဲလြဲမႈေတြကိုတင္ျပထားတဲ့အတြက္ အာဖရိကန္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ဘ၀ကိုထင္ဟပ္ေစျပီး အသိုင္းအ၀ိုင္းတခုလံုးကိုကိုယ္စားျပဳႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြကခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ တဘက္မွာလည္း Marvel ရုပ္ရွင္ျဖစ္တာနဲ႔အညီ လွပတဲ့ကြန္ပ်ဴတာအထူးျပဳလုပ္ခ်က္ေတြ၊ ဟာသေလးေတြပါ၀င္တဲ့အတြက္ ၀င္ေငြအရလည္းေအာင္ျမင္ခဲ့ျပီး ၾကည့္ေကာင္းတဲ့ရုပ္ရွင္တကားျဖစ္ပါတယ္။
