By Dr Htun Win Lin
လာမယ့္အပတ္မွာဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ အတာသၾကၤန္ပြဲေတာ္ကို ေရာက္ရိွလာေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ မိဘျပည္သူမ်ားဟာလည္း ခုလို အတာသၾကၤန္ အားလပ္ရက္မ်ားကို ဘယ္လိုကုန္ဆံုးၾကမလဲဆိုတာ အစီအစဥ္ဆြဲထားၾကၿပီးျဖစ္ေနၾကမွာပါ။
တရားစခန္းမွာ
တရားအားထုတ္ၾကသူမ်ား၊
ခရီးထြက္ၾကသူမ်ားနဲ႔
သၾကၤန္ပြဲကိုပါ၀င္ဆင္ႏႊဲၾကသူမ်ား စသည္ျဖင့္ေပါ့။
ခုလို စီစဥ္ထားၾကတဲ့ မိဘျပည္သူမ်ား အေနနဲ႔သတိျပဳရမွာကေတာ့ ပူျပင္းတဲ့ ရာသီဥတုအေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း အပူပိုင္းရာသီဥတုနဲ႔ အသားက်ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ နိုင္ငံရဲ႕ ေႏြရာသီဟာ တစ္နွစ္ထက္တစ္နွစ္ ပိုၿပီးပူျပင္းလာပါတယ္။ ခုလို ပူျပင္းတဲ့ေႏြရာသီမွာ အပူဒဏ္ခံစားရျခင္း ေလ်ာ့ပါးေစရန္ သတိျပဳလိုက္နာစရာ က်န္းမာေရးဗဟုသုတေလးေတြကို မွ်ေဝေပးလိုပါတယ္ဗ်။
၁။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ
လူတိုင္းသိၿပီးသားျဖစ္ေနေပမယ့္ ပိုၿပီးသတိျပဳမိေအာင္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္အျဖစ္ သတိေပးပါတယ္။ခႏၶာကိုယ္မွာ ေရဓာတ္ အလိုအပ္ဆံုးပါ။ ပူျပင္းတဲ့ ခုလို အခိ်န္မွာေခြၽးထြက္မ်ားၿပီး ေရဓာတ္ဆံုးရႈံးတဲ့အျပင္ ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွဓာတ္ဆားဓာတ္မ်ားပါ ဆံုးရႈံးတတ္ပါတယ္။ အလြယ္တကူ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ မူးေဝျခင္းတို႔ အျပင္ေရာဂါအခံရိွေသာလူနာမ်ားဆိုလွ်င္ ေရဓာတ္ဆံုးရႈံးမႈကို ပို၍ ခံစားရနိုင္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ ဒါ့အျပင္ ဓာတ္ဆားပါ ေသာက္ပါ။ အမိုးအကာနဲ႔ တရားစခန္းမွာ ရိွေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ခရီးထြက္ေနသည္ျဖစ္ေစ၊ေရကစားေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ေရပက္ခံထြက္သည္ျဖစ္ေစ၊ လမ္းေလွ်ာက္သၾကၤန္တြင္ ရိွေနသည္ျဖစ္ေစ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊ ဓာတ္ဆားေသာက္ပါ။
(ေနာက္ပိုင္းမွာ ဓာတ္ဆားရည္ company မ်ားမွ promotion အေနနဲ႔ အခမဲ့ေဝတာေလးေတြ ေတြ႕လာရပါတယ္၊ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ဖို႔ အဆင္ေျပလာပါတယ္)
၂။ အရိပ္ေအာက္မွာ တတ္ႏိုင္သမွ်ေနပါ
အပူျပင္းဆံုး ေန႔ခင္းေန႔လည္မ်ားမွာ မျဖစ္မေန အျပင္ထြက္လွ်င္တတ္နိုင္သမွ် အရိပ္ေအာက္မွာ ေနပါ။ ေရကစားခ်ိန္၊ေရပက္ခံထြက္ခ်ိန္တြင္ ေနပူမိေသာ္လည္းးခ်ိန္တြင္ အရိပ္ေအာက္တြင္ တတ္နိုင္သမွ် နားပါ။ ျဖစ္နိုင္လွ်င္ မ်က္စိနာျခင္း ကာကြယ္ရန္ ေနကာမ်က္မွန္ တပ္ဆင္ပါ။ သၾကၤန္တြင္း ေရကစားသူမ်ားအရိပ္ေအာက္တြင္ကစားပါ။

Photo by Boudewijn Huysmans on Unsplash
၃။ အေရျပား ပ်က္စီးမႈကို ကာကြယ္ပါ
ပို၍ ပူျပင္းလာေသာ ေနေရာင္ျခည္မွာ ပါဝင္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာငျ္ခည္ဟာ ပါဝင္သင့္တဲ့ပမာဏထက္ ပိုမ်ားလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ပါဝင္မႈ အမ်ားဆံုး အခ်ိန္ေတြမွာ ျပင္ပကို သြားလာမႈ တတ္နိုင္မႈသမွ် ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ မျဖစ္လို႔ သြားလာမယ္ဆိုရင္ အေရာင္ေဖ်ာ့ေသာ
ခ်ည္သား
အက်ၤီ ဝတ္ဆင္ပါ၊ UV Protection ပါေသာ ထီးေဆာင္းပါ၊ တတ္နိုင္လွ်င္ sun cream လိမ္းပါ။ေစ်းသင့္ၿပီး SPF ပါဝင္မႈမ်ားေသာ Brand ေတြအမ်ားႀကီးရိွတဲ့အတြက္ တတ္နိုင္တာေလးေတြနဲ႔ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။ ေရခပ္ခံထြက္ၾကသူမ်ား၊ လမ္းေလွ်ာက္သၾကၤန္တြင္ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲၾကသူမ်ား အဓိကသတိထားအသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။
၄။ အပူအေအး မမွ်တမႈကို သတိျပဳပါ
သၾကၤန္တြင္းမဟုတ္ေသာ္လည္း သတိျပဳစရာပါ။ ကိုယ္ပိုင္ကားစီးသူမ်ား၊ အဲကြန္းဖြင့္ေသာ အငွားယာဥ္မ်ား၊ YBS air-con bus မ်ားစီးနင္းေသာ ခရီးသည္မ်ားအတြက္သတိျပဳသင့္ပါတယ္။ ကားေပၚမတက္ခင္ ေရမ်ားမားေသာက္ပါ။ ကားေပၚမွ ေနပူထဲ ျပန္မထြက္ခင္ ေရေသာက္ထားပါ။ ခႏၶာကိုယ္ အပူခ်ိန္တတ္ႏိုင္သမွ် ရုတ္တရက္ေျပာင္းလဲခ်ိန္တြင္ ေသြးလည္ပတ္မႈ ပံုမမွန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ႏွလံုးႏွင့္ ဦးေႏွာက္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားထိခိုက္တတ္ပါတယ္။ ေရကစားသူမ်ား၊ ေရပက္ခံထြက္ၾကသူမ်ား အေနႏွင့္ ေရခဲေရနွင့္ေရကစားတာကို သတိျပဳေစလိုပါတယ္။
မၾကာခင္ ေရာက္ရိွလာမည့္ အတာသၾကၤန္ပြဲတြင္ က်န္းမာေပ်ာ္႐ႊင္စြာ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ၿပီး ႏွစ္သစ္ကို ႀကိဳဆိုနိုင္ပါေစ။
(ေဒါက္တာထြန္း၀င္းလင္းသည္ CBL Chemo Centre ၌အလုပ္လုပ္ေနေသာဆရာ၀န္တဦးျဖစ္ျပီး ဤေဆာင္းပါးအားေမတၱာျဖင့္ကူညီေရးသားေပးသူျဖစ္ပါသည္။)