မြန်မာနိုင်ငံမှာလူတိုင်းလိုလိုနိုင်ငံတော်သီချင်းကိုဆိုဖူး ကြားဖူးကြပေမယ့် သူ့ရဲ့နောက်ခံရာဇဝင်ကိုတော့ သိတဲ့သူတော်တော်ရှားပါလိမ့်မယ်။ ဆိုလိုက်တိုင်းကြားလိုက်တိုင်းရဲစိတ်ရဲမာန်တက်ကြွလာစေတဲ့ “ကမ္ဘာမကြေ” သီချင်းကိုဘယ်သူက ဘယ်တုန်းကရေးစပ်ခဲ့တာလဲ။
တချို့ကတော့ဒီသီချင်းဟာအမျိုးသားရေးအကြောင်းစပ်ဆိုထားတဲ့သီချင်းတပုဒ်ကိုအခြေခံထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးနေ့ (၁၉၄၈ ဇန်နဝါရီလ ၄ရက်နေ့) မှာသီဆိုဖို့ နိုင်ငံတော်သီချင်းအဖြစ်ဖုတ်ပူမီးတိုက်ပြဌာန်းခဲ့တာလို့ယူဆကြတယ်။
Burma Broadcasting Service (BBS) ရဲ့ပထမဆုံးသောညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးခင်ဇော်ရဲ့အဆိုအရတော့ ကမ္ဘာမကြေ ဟာ ဒို့ဗမာသီချင်း (သို့) ဒို့ဗမာသခင် ဆိုတဲ့အမျိုးသားရေးသီချင်းကိုအခြေခံပြီးရေးစပ်ခဲ့တာလို့ မှတ်သားရပါတယ်။ ဒီသီချင်းဟာ ၁၉၃၀၀န်းကျင်ကဗမာ့အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်သီဆိုခဲ့ကြတဲ့သီချင်းပါ။
၁၉၃၀ခုနှစ်မှာနိုင်ငံရေးသမား၊ ဘာသာပြန်ဆရာတဦးဖြစ်တဲ့ သခင်ဘသောင်းဟာသူကိုယ်တိုင်ရေးစပ်ထားတဲ့ အမျိုးသားရေးသီချင်းစာသားတချို့ကို သံစဉ်သွင်းပေးဖို့သူ့သူငယ်ချင်းတေးရေးဆရာ YMB ဆရာတင်ကို အကူအညီတောင်းခဲ့ပါတယ်။
Source: Busy.org
သူတို့ ၂ယောက်ပူးပေါင်းရေးစပ်ထားတဲ့ဒီသီချင်းဟာနောင်တချိန်မှာ ဒို့ဗမာသီချင်းဖြစ်လာပါတယ်။ ၁၉၃၀ ဇူလိုင်လ ၁၉ရက်နေ့မှာ ကျောင်းသားတွေဟာဒီသီချင်းကိုပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ရဲ့ သထုံခန်းမမှာ ကိုလိုနီအစိုးရကိုဆန့်ကျင်တဲ့အနေနဲ့သီဆိုခဲ့ကြတယ်။
အဲ့ဒီနောက်ဒီသီချင်းဟာဒို့ဗမာအစည်းအရုံးရဲ့တရားဝင်တေးသွားဖြစ်လာပြီး ၁၉၄၂ ကနေ ၁၉၄၅အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံကိုဂျပန်တွေအုပ်ချုပ်ထားတဲ့ကာလမှာနိုင်ငံတော်သီချင်းအဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး ၁၉၄၇ခုနှစ်မှာဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့ ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေးပါတီ ခေါင်းဆောင်တဲ့ကြားဖြတ်အစိုးရကမြန်မာ့နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်တွေကိုပိုမိုပြည့်ပြည့်စုံစုံဖော်ပြနိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတော်သီချင်းအသစ်တပုဒ်ရေးစပ်ဖို့ကော်မတီတရပ်ဖွဲ့စည်းလိုက်ပါတယ်။
အဲ့ဒီနောက်ဒေါ်စောမြအေးကြည်ဦးဆောင်တဲ့ Myanmar Musical Federation အဖွဲ့ဝင်တွေဟာ သံစဉ် ၃ပုဒ်ရေးစပ်ပြီးတင်ပြခဲ့ပေမယ့် ကော်မတီကပယ်ချခဲ့ပါတယ်။ ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်တွေလည်းဒို့ဗမာသီချင်းရဲ့ ကျော်ကြားမှုကိုပြန်လည်သုံးသပ်မိပြီးဒီသီချင်းကိုပစ်ပယ်ဖို့မသင့်ကြောင်းဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
ဒို့ဗမာအစည်းအရုံး၏ဆန္ဒပြပွဲ
ဒဂုန်ဆရာတင်ဟာဒို့ဗမာသီချင်းရဲ့သံပြိုင်အပိုဒ်ကို ကမ္ဘာမကြေထဲထည့်သွင်းရေးစပ်ခဲ့ပါတယ်။ ပါလီမန်ဟာ ဗမာလူမျိုးတမျိုးတည်းကိုပဲရည်ညွှန်းခြင်းမပြုဘဲ နိုင်ငံနဲ့နယ်မြေကိုကိုယ်စားပြုတဲ့မြန်မာဆိုတဲ့စကားလုံးကိုသုံးဖို့ အကြံပြုခဲ့တယ်။ ဒါမှသာပြည်ထောင်စုတခုလုံးကိုလွှမ်းခြုံနိုင်တဲ့သီချင်းဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ပါလီမန်ကယူဆပါတယ်။
သီချင်းကအဆင်သင့်ဖြစ်သွားပေမယ့်တီးဝိုင်းနဲ့အတူသံပြိုင်သီဆိုဖို့သံစဉ်တွေလိုအပ်နေတဲ့အတွက် ဦးခင်ဇော်ဟာ တေးဂီတပညာရှင်စတယ်လာဘကျော်ကိုစန္ဒရားသံစဉ်တပိုဒ်ရေးပေးဖို့တောင်းဆိုခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီနောက်ရန်ကုန်ဆိပ်ကမ်းမှာနားနေတဲ့ H.M.S. Birmingham သင်္ဘောကဗြိတိသျှတီးဝိုင်းဆရာနဲ့ တီးခတ်ခဲ့အပြီးမှာတော့ နိုင်ငံတော်သီချင်းသစ်ကမ္ဘာမကြေဟာ သံစဉ်ကောစာသားကောပြည့်စုံသွားခဲ့ပါပြီ။
British Council က John Jenkins နဲ့ U.S. Navy က Commander Charles Brandler တို့ဟာအော်ဂင်နဲ့ တီးဝိုင်းနဲ့တီးခတ်ပြင်ဆင်ပေးခဲ့တယ်။
အဲ့ဒီအခါမှာတော့ ကမ္ဘာမကြေသီချင်းဟာဗြိတိသျှတွေဆီကမြန်မာတု့ိလွတ်လပ်ရေးလွှဲပြောင်းယူတဲ့ ၁၉၄၈ ဇန်နဝါရီလ ၄ရက်နေ့ အခမ်းအနားမှာသီဆိုဖို့အဆင်သင့်ဖြစ်သွားခဲ့ပါပြီ။
အဲ့ဒီနေ့မနက် ၃နာရီမှာ ဦးခင်ဇော်ဟာအိပ်ရာကထပြီးဒီအခမ်းအနားကိုရေဒီယိုမှာတိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့ပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးနေ့အခမ်းအနားဟာ မနက် ၄နာရီ ၂၀မိနစ်မှာစတင်မှာဖြစ်တာမို့ ဦးခင်ဇော်အနေနဲ့ ရွှေတောင်ကြားက BBS စတူဒီယိုကနေအတွင်းဝန်ရုံးကိုအပြေးအလွှားသွားပြီးမိုက်ခရိုဖုန်းတွေပြင်ဆင်ရတယ်။
ဦးခင်ဇော် (Source: Junior Win’s blog)
အဲ့ဒီနေ့ကမိုးလေးတဖွဲဖွဲရွာနေပြီးတော်တော်လေးအေးကြောင်းသူကပြောပါတယ်။
အတွင်းဝန်ရုံးအဆောက်အအုံဝင်းထဲမှာတော့ဗြိတိသျှဘုရင်ခံ Hubert Rance နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့သမ္မတစဝ်ရွှေသိုက်တို့ရောက်နေကြပါပြီ။ အစိုးရကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဧည့်သည်တချို့လည်းရှိပါတယ်။
H.M.S. Birmingham ရေတပ်တီးဝိုင်းဟာပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ်နိုင်ငံတော်သီချင်းကိုတီးခတ်ပြီး တနိုင်ငံလုံးကပြည်သူတွေကရေဒီယိုကတဆင့်နားထောင်ခဲ့ရပါတယ်။
ဗြိတိသျှအလံတဖြည်းဖြည်းကျဆင်းသွားပြီး မြန်မာနိုင်ငံအလံကိုလွှင့်တင်တဲ့အခါမှာတော့ ဗြိတိသျှတွေရော မြန်မာတွေရောမျက်ဝန်းမှာမျက်ရည်ကိုယ်စီနဲ့ပါ။ မျက်ရည်ကျရတဲ့အကြောင်းရင်းကတော့မတူနိုင်ပါဘူး။
အဲ့ဒီနေ့ဟာသူ့ဘဝမှာအပျော်ရွှင်ရဆုံးနဲ့အလုပ်အများဆုံးနေ့လို့ ဦးခင်ဇော်ကပြောပါတယ်။ အဲ့ဒီအခမ်းအနားအပြီးအိမ်ပြန်ရောက်တော့ သတင်းစာပို့တဲ့ချာတိတ်လေးကစက်ဘီးနင်းရင်း “ကမ္ဘာမကြေ… မြန်မာပြည်…” ဆိုတဲ့စာသားကိုသံကုန်သီဆိုသွားတဲ့အသံကိုဒီနေ့အထိမမေ့နိုင်ကြောင်းပြောတယ်။
၁၉၄၇ခုနှစ်ကနေ ယနေ့အထိသီဆိုနေဆဲဖြစ်တဲ့နိုင်ငံတော်သီချင်းဟာဟန် ၂မျိုးနဲ့သီကုံးထားတာပါ။ ပထမပိုင်းကမြန်မာ့ရိုးရာသံစဉ်ဖြစ်ပြီး ဒုတိယပိုင်းကတော့အနောက်တိုင်း ဝေါ့ဇ်တေးသွားဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာမကြေ၏စာသား
၁၉၇၀ခုနှစ်တွေတုံးကစစ်အစိုးရဟာနိုင်ငံတော်သီချင်းကိုပြောင်းလဲဖို့ကြံစည်ခဲ့ပေမယ့်ပြည်သူကလက်မခံခဲ့တဲ့ အတွက်လက်လျှော့ခဲ့ရပါတယ်။
ကမ္ဘာမကြေဟာ ၂၀၁၆ခုနှစ် Rio Olympics မှာဒုတိယအကောင်းဆုံးနိုင်ငံတော်သီချင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရတယ်။ (ပထမကရုရှားနိုင်ငံတော်သီချင်းဖြစ်ပါတယ် – Ref: BBC)
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့အတူကမ္ဘာကျော်သီချင်းတပုဒ်မွေးဖွားခဲ့တဲ့အကြောင်းကိုသတင်းစာပို့သမားလေးသာသိခဲ့ရင် ဂုဏ်ယူနေမှာပါ။
Christian Gilberti ၏ The Story behind Myanmar’s National Anthem အားမြန်မာဘာသာဖြင့်ပြန်ဆိုဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။