ကိုဗစ္ကပ္ေရာဂါေၾကာင့္ အရာရာေျပာင္းလဲခဲ့ပါၿပီ။ တခ်ိဳ့အရာေတြက လုံးဝေျပာင္းလဲသြားသလို တခ်ိဳ့အရာေတြက ျပန္မရေလာက္ေအာက္ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါၿပီ။ နယ္စပ္နဲ႔ Lockdown စည္းမ်ဥ္းေတြေၾကာင့္ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာ စီးပြားေရး၊လူမွုေရး ထိခိုက္ခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာဆိုရင္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ၊ ေလေၾကာင္းလိုင္း၊ ခရီးသြားလာေရး နဲ႔ ေဖ်ာ္ေျဖေရးလုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္ခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ့လူေတြက ကိုဗစ္ကို အရွုံးေပးၾကသလို တခ်ိဳ့လူေတြက အရွုံးမေပးဘဲ လူေနမွုပုံစံနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပုံစံသစ္ေတြနဲ႔ အသက္ဆက္ၾကပါတယ္။ ခုဆိုရင္ ကိုဗစ္ဒဏ္ခံစားရတာ ၉ လေက်ာ္လာပါၿပီ။ ကိုဗစ္ေၾကာင့္ အဓိကေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ အေျခအေန ၁၀ ခုကို ေလ့လာနိုင္ေအာင္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
(၁) Mask
အရင္တုန္းက Face Mask ဆိုတာ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြပဲ ဝတ္ဆင္တာမ်ားပါတယ္။ ခုေတာ့ လူတိုင္းနီးပါး Mask ဝတ္ဆင္ေနရပါၿပီ။ အျပင္သြားရင္ Mask မတပ္လို့မရေတာ့ပါဘူး။ အိမ္ကထြက္မယ္ဆိုရင္ Mask ပါမပါ စစ္ေနရပါၿပီ။ ကိုဗစ္ကူးစက္မွုက်ဆင္းသြားရင္ေတာင္ Mask ေတြက ဝတ္ဆင္ရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။
(၂) အဖ်ားတိုင္းျခင္း
အရင္တုန္းက အဖ်ားတိုင္းတယ္ဆိုတာ ဖ်ားနာမွ လုပ္ၾကတဲ့ကိစၥျဖစ္ေပမယ့္ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ ဘယ္သြားသြား အဖ်ားတိုင္းခံရမွာေသခ်ာပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အဖ်ားတိုင္းတာက ေန႔စဥ္လုပ္ငန္း ေဆာင္တာ တစ္ခုလိုျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဖ်ားတိုင္းစက္ ထုတ္လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းေတြ အလုပ္ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကိုဗစ္ရွိေနသမၽွ အဖ်ားတိုင္းေနရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။
(၃) ေလေၾကာင္းခရီးစဥ္မ်ား
ကိုဗစ္ကာလအထိခိုက္ဆုံး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးသည္ထက္ဝက္နဲ႔ ကန္႔သတ္ထားတဲ့ ခရီးစဥ္ေတြေၾကာင့္ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြအထိနာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဘတ္ဂ်တ္ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြ မေျပးဆြဲနိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဘတ္ဂ်တ္ေလေၾကာင္းလိုင္းအမ်ားစု ေဒဝါလီခံခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရဘက္က ေလယာဥ္ကုမၸဏီေတြကို အတိုး ၂ ရာခိုင္ႏွုန္းနဲ႔ထုတ္ေခ်းခဲ့ေပမယ့္ ေရရွည္ေတာ့ ထိန္းနိုင္မယ္မထင္ပါဘူး။
(၄) ယုံၾကည္မွု
Lockdown ကာလေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အမ်ားစုပိတ္သိမ္းခဲ့ရပါတယ္။ တခ်ိဳ့လုပ္ငန္းေတြက Lockdown အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး ပိတ္လိုက္ဖြင့္လိုက္လုပ္ရပါတယ္။ တခ်ိဳ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက ပုံစံေျပာင္းၿပီး ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ေနၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ လူေတြက ကပ္ေရာဂါကာလအတြင္း အသုံးအစြဲေခၽြတာလာပါၿပီ။ ဝယ္လိုအားမ်ားစြာ က်ဆင္းခဲ့ရပါၿပီ။ လူေတြအားလုံးက အျပင္ထြက္တာထက္ အိမ္မွာေနတာပိုမ်ားလာပါတယ္။ အခေပး၊အခမဲ့႐ုပ္သံလိုင္းေတြနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ၾကတာမ်ားပါတယ္။
(၅) စားေသာက္မွုပုံစံ
ကိုဗစ္ကာလမွာစားေသာက္မွုပုံစံေတြေျပာင္းလဲခဲ့ပါၿပီ။ ဆိုင္မွာထိုင္စားတာထက္ ပါဆယ္မွာစားတာ ပိုမ်ားပါတယ္။ Grab နဲ႔ Foodpanda လို အစားအေသာက္ပို့ေဆာင္ေရး ကုမၸဏီလုပ္ငန္းေတြ အလုပ္ျဖစ္လာပါတယ္။ စားေသာက္ဆိုင္အမ်ားစုက ဆိုင္ထိုင္စားစနစ္ထက္ ပါဆယ္စနစ္ကိုဦးစားေပးလာပါတယ္။ တခ်ိဳ့စားေသာက္ဆိုင္ႀကီးေတြက အၿပီးပိတ္သိမ္းလိုက္ရပါတယ္။
(၆) ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ား
ကိုဗစ္ကပ္ေရာဂါေၾကာင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း အားလုံးနီးပါးရပ္ဆိုင္းခဲ့ရပါတယ္။ အေနာက္နိုင္ငံေတြမွာ ခရီးသြားလာမွုေတြရွိေပမယ့္ အာရွနိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အလြန္နည္းပါးသြားပါၿပီ။ လူအမ်ားစု အိမ္ထဲကအိမ္ျပင္ေတာင္ မထြက္ခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ အေဝးတစ္ေနရာက တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ေတြ႕ဖို့ ခရီးသြားတာထက္ Video Call ေျပာတာပိုမ်ားလာပါတယ္။ နိုင္ငံတကာခရီးသြားကုမၸဏီေတြလည္း အထိနာၾကပါတယ္။
(၇) စီးပြားေရး
စီးပြားေရးကေတာ့ နိုင္ငံတိုင္းနီးပါးက်ဆင္းၾကပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွုေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားသလို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတိုးခ်ဲ႕မွုေတြလည္း နည္းပါးသြားပါတယ္။ ဘဏ္ေတြအားလုံးလည္း ေခ်းေငြေတြအတြက္ ပူပန္ေနၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ့နိုင္ငံအစိုးရေတြကေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ဦးေရျမင့္တက္လာမွာစိုးရိမ္လို့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ေခ်းေငြခ်ေပးေနပါတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအေပၚမွီခိုတဲ့ နိုင္ငံေတြအထိနာၾကပါတယ္။
(၈) Work From Home
ကပ္ေရာဂါကာလအတြင္း ကုမၸဏီအမ်ားစုက အိမ္ကေနအလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအားလုံး Work From Home လုပ္နိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ရပါတယ္။ ေကာင္းက်ိဳးအေနနဲ႔ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို့မွုေလ်ာ့ခ်နိုင္သလို၊ အေဆာက္အဦငွားရမ္းတဲ့ စာရိတ္ေတြလည္း ပိုထြက္လာပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြလည္း အိုးမကြာအိမ္မကြာ အလုပ္လုပ္နိုင္လာပါတယ္။ အင္တာနက္အလုပ္အကိုင္ေတြ ေခတ္စားလာပါတယ္။
(၉) ေဖ်ာ္ေျဖေရးလုပ္ငန္းမ်ား
ကိုဗစ္ကပ္ေရာဂါနဲ႔အတူ ေဖ်ာ္ေျဖေရးလုပ္ငန္းအားလုံးရပ္ဆိုင္းခဲ့ရပါၿပီ။ ဂီတ၊ ႐ုပ္ရွင္၊ အႏုပညာလုပ္ငန္းအားလုံးအထိနာခဲ့ပါတယ္။ ဘား၊ ေကတီဗီ၊နိုက္ကလပ္လုပ္ငန္းေတြလည္း ရပ္ဆိုင္းကုန္ပါၿပီ။ ဝန္ထမ္းေတြအားလုံးလည္း အိမ္ျပန္ရပါၿပီ။
(၁၀) လူေနထိုင္မွုပုံစံ
ကၽြန္ေတာ္တို့ရဲ့ လူေနထိုင္မွုပုံစံေတြလည္း ေျပာင္းလဲခဲ့ပါၿပီ။ အရင္လို အလွူအတန္း၊ လူစုလူေဝးသြားလာတာမ်ိဳးေတြ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ကပ္ေရာဂါကာလအတြင္း ဧည့္သည္ယဥ္ေက်းမွုေပ်ာက္ဆုံးသြားပါၿပီ။ အရာအားလုံးထက္ က်န္းမာေရးကို ပိုၿပီးဦးစားေပးလာၾကပါတယ္။ ကိုဗစ္ကပ္ေရာဂါနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ေနတတ္ဖို့လိုလာပါၿပီ။
