Advertisement

ဗီတာမင်စီဓါတ် ကြွယ်ဝစွာပါဝင်​နေတဲ့ လိ​မ္မော်သီးဟာ ရှောက်သံပုရာနွယ်ဝင် အသီးအနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာပြည်မှာ ပျားလိ​​မ္မော်၊ ရွှေလိ​မ္မော်နဲ့ ရိုးရိုးလိ​မ္မော်တို့ကို အများဆုံးစားသုံးကြပါတယ်။ ရိုးရိုးလိ​မ္မော်က လိ​မ္မော်မျိုးရင်း အစစ်မဟုတ်​ပါ။ ပျားလိ​မ္မော်နဲ့ ရှောက်ခါးသီးကို မျိုးစပ်ထားခြင်းသာ ဖြစ်ပါတယ်။

လိ​မ္မော်သီး အများဆုံးစိုက်ပျိုးတဲ့ ဒေသဟာ ဘရာဇီးဖြစ်​နေ​ပေမယ့် နဂိုမူလထွက်ရှိရာ ဒေသက​တော့ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ နဲ့ မြန်မာပြည်တို့ရှိရာ အ​ရှေ့အာရှ​ဒေသပါ။ တရုတ်ပြည်မှာ ရှေးယခင်တည်းက လိ​မ္မော်သီးကို စားသုံးခဲ့ကြ​ကြောင်း အ​ထောက်အထား​တွေ တွေ့ရပါတယ်။

လိ​မ္မော်ချဥ်သီးဟာ ဥ​ရောပကို ၁၀ ရာစုဝန်းကျင်​လောက်မှာ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ချိုမြတဲ့ လိ​မ္မော်မျိုးစိတ်က​တော့ ၁၆ ရာစု အစပိုင်းမှ ရောက်ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ လိ​မ္မော်သီး​တွေဟာ အ​မေရိကတိုက်ကို​တော့ ၁၅ရာစုအတွင်းမှာ ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ ပြင်သစ်ဘုရင် လူဝီ ၁၄ ဟာ လိ​မ္မော်သီး​တွေကို အလွန်ကြိုက်နှစ်သက်သူဖြစ်ပြီး ဗာဆိုင်း နန်း​တော် အနှံ့အပြားမှာ လိ​မ္မော်ပင်​တွေကို စိုက်ပျိုးခဲ့ပါတယ်။

Orange ဆိုတဲ့ အင်္ဂလိပ်​ဝေါဟာရဟာ တမီလ်​ဝေါဟာရ nāram, အာရပ်​ဝေါဟာရ nāranj, စပိန်​ဝေါဟာရ naranja, ပြင်သစ်ဝေါဟာရ orengeတို့က​နေ ဆင်းသက်လာတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ Orange ဆိုတာကို အ​ရောင်တခုရဲ့ နာမည်အဖြစ် စတင်သုံးစွဲခဲ့တာက​တော့ ၁၅၄၂ခုနှစ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

လိ​မ္မော်ပင်တစ်ပင်ဟာ ပေသုံးဆယ်အထိမြင့်မားနိုင်ပြီး လိ​မ္မော်သီးတစ်လုံးမှာ အစိတ်​ ၁၀ ခု ဝန်းကျင် ပါရှိပါတယ်။ အကြမ်းအားဖြင့် လိ​မ္မော်ချိုနဲ့ လိ​မ္မော်ချဥ် နှစ်မျိုးရှိပြီး လိ​မ္မော်မျိုး ကွဲ​ပေါင်း ၆၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။ လိ​မ္မော်သီးဟာ ရှောက်သံပုရာမျိုးရင်းဝင် အသီးအနှံတွေထဲမှာ အကြီးဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

လိ​မ္မော် အများဆုံး စိုက်ပျိုးတဲ့ နိုင်ငံ​တွေက​တော့ ဘရာဇီး၊ တရုတ်၊ EU နဲ့ အ​မေရိကန်ပြည်​ထောင်စုတို့ဖြစ်ပါတယ်။ စပိန်တစ်နိုင်ငံထဲမှာပဲ လိ​မ္မော်ပင်​ပေါင်း ၃၅သန်း​ကျော် ရှိပါတယ်။

လိ​မ္မော်သီးမှာ ဗိုက်တာမင်စီအပြင် ဗိုက်တာမင်​အေဓါတ်​နဲ့ သတ္တုဓါတ်​တွေလည်းပါဝင်ပါတယ်။ လိ​မ္မော်သီးတစ်လုံးမှာ ပါဝင်တဲ့ အမျှင်ဓါတ်ဟာ ပြောင်းဖူး​ခြောက် ၇ ပန်းကန်မှာ ပါဝင်တဲ့ အမျှင်ဓါတ်ပမာဏနဲ့ ညီမျှပါတယ်။

လိ​မ္မော်သီးမှာ ပါဝင်တဲ့ အချဥ်ဓါတ်ဟာ ဆီးအိတ်​ကျောက်တည်ခြင်းကို ကာကွယ်​ပေးနိုင်ပါတယ်။

ရှေးယခင်က ပင်​လယ်​ရေ​ကြောင်းရွက်လွှင့်သွားလာရာမှာ လိ​မ္မော်သီးဟာ မပါမဖြစ်ပါပဲ။ ၎င်းဟာ ဗိုက်တာမင်စီချို့တဲ့မှုပြသနာကို ဖြေရှင်း​ပေးနိုင်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။

လိ​မ္မော်အရသာ​ရေခဲမုန့်နဲ့ လိ​မ္မော်သီး​ဖျော်ရည်တို့ဟာလည်း လူကြိုက်များတဲ့ အစားအစာ​တွေပါပဲ။ လိ​မ္မော်ခွံကို ပိုးမွှားအင်းဆက်​တွေမလာ​အောင် ကာကွယ်တဲ့ နေရာမှာ သုံးနိုင်ပါတယ်။ လိ​မ္မော်ပွင့်နဲ့ ရွက်​ခြောက်​တွေကိုလည်း လက်ဖက်ရည် ဖျော်ရာမှာ သုံးနိုင်ပါ​သေးတယ်။ လိ​မ္မော်သား တုတ်​ချောင်း​တွေကို​တော့ ခြေသည်း လက်သည်း အလှဆင်ရာမှာ အသုံးပြုကြပါတယ်။

လိ​မ္မော်သီးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ခပ်​ကြောင်​ကြောင်ဥပ​​ဒေတခုလည်း ရှိပါ​သေးတယ်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားမှာ လိမ္မော်သီးစားရင်း ရေချိုးတာကို ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။

Wai Lin, Nine Thuwun

Photo – Shutter

Advertisement

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here