Advertisement

မြန်မာ့သမိုင်းမှာ လင်ဇင်းကို စစ်ချီတဲ့အ​ကြောင်း​တွေ ဖတ်ဖူး၊ ကြားဖူးကြမှာပါ။ ဆင်အ​​ကောင်​ရေ သန်း​ပေါင်းများစွာ မှီတင်းရာ​မြေလို့ အဓိပ္ပါယ်ရတဲ့ လင်ဇင်းဟာ အခြား​တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ရှေး​ခေတ်လာအိုနိုင်ငံပါပဲ။

၁၃၅၃ ခုနှစ်က စတင်တည်​ထောင်ခဲ့ပြီး ရာစုနှစ် လေးခုစာ တည်တံ့ခဲ့တဲ့ လင်းဇင်းပြည်ဟာလည်း ရာဇပလ္လင်လုပွဲ​တွေ​ကြောင့် သုံးခြမ်းကွဲသွားခဲ့ဖူးပါတယ်။ ကာလရှည် အင်အားကြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေရဲ့ သစ္စာခံ နိုင်ငံ​အဖြစ်သာ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

၁၈၉၃ ခုနှစ်မှာ ပြင်သစ်တို့ရဲ့ လက်​အောက်ခံနိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ၁၉၅၄ မှာ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းမှာလည်း ဂျပန်တို့ရဲ့ လက်​အောက်ကို ကျ​​ရောက်ခဲ့ပါ​သေးတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးတဲ့​နောက်မှာလည်း ပြည်တွင်းစစ်မီးဟာ နှစ်နှစ်ဆယ်​ကျော်ကြာ တောက်​လောင်ခဲ့ပါ​သေးတယ်။ အဆိုပါပြည်တွင်းစစ်ရဲ့ အကျိုးဆက်က​တော့ လာအို​မြေ​ပေါ်မှာ မ​ပေါက်ကွဲ​​သေးတဲ့ မြေမြှုပ်မိုင်းနဲ့ ဗုံးပေါင်း သန်း ၈၀ ကျော် ကျန်ရှိ​ခဲ့တာပါ။

ဒါဟာ လူဦးရေ ၇ သန်းသာရှိတဲ့ လာအိုနိုင်ငံမှာ လူတ​စ်ယောက်ကို ဗုံး ၁၁လုံး ခွဲတမ်းရရှိထားတာပါ။ အဆိုပါဗုံး​တွေ​ကြောင့် လာအိုနိုင်ငံမှာ တစ်ရက်ကို လူတ​စ်ယောက်နှုန်း ထိခိုက်​သေဆုံး​နေရပါတယ်။ ဒီဒုက္ခ​တွေကို အများဆုံးတွေ့ကြုံခံစားရတာ​က​တော့ ကျေးလက်​ဒေသ​နေ အများပြည်သူတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြင်သစ်ကိုလိုနီဖြစ်ခဲ့တဲ့ အ​လျောက် လာအိုနိုင်ငံ အနှံ့အပြားမှာ ပြင်သစ်အ​ငွေ့အသက်​တွေ ဖုံးလွှမ်း​နေဆဲပါ။ အ​ဆောက်အဦး​တွေ၊ အ​ခေါ်အ​ဝေါ်​တွေ၊ အစားအစာတွေ စသဖြင့်​ပေါ့။ ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံ ဖြစ်​ပေမယ့် မြစ်ချောင်းအင်းအိုင် ရေတံခွန်တွေ ပေါများလှပြီး ကျွန်း​​ပေါင်း လေး​ထောင်​ကျော် ရှိပါတယ်။

လာအိုနိုင်ငံကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်းသွားတဲ့ မဲ​ခေါင်မြစ်​ဟာ မြစ်​ကြောင်း​တွေ ခွဲဖြာထွက်သွားပြီး မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ သ​​ဘောမျိုး ဖြစ်​​ပေါ်​နေတာပါ။ မဲ​ခေါင်မြစ်ထဲမှာ ကျက်စား​နေတဲ့ မဲ​ခေါင်ဧရာဝတီလင်းပိုင်ဟာလည်း မျိုးသုဥ်းမယ့် အ​​ရေးနဲ့ ရင်ဆိုင်​နေရပြီဖြစ်ကာ အ​ကောင်ရေ ၂၀ ဝန်းကျင်သာ ကျန်ရှိပါ​တော့တယ်။

လာအိုနိုင်ငံ၊ ဘိုလာဗန်​ဒေသထွက် ကော်ဖီဟာ နာမည်​ကျော်ပြီး အဆိုပါ​ဒေသရဲ့ ချော်ရည်​တွေပြည့်ဝ​နေတဲ့ မြေဆီသြဇာ​တွေက ကော်ဖီအရသာကို အများနဲ့မတူ တမူထူးခြား​စေပါတယ်။

လာအိုနိုင်ငံမှာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့တာ ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုသာ ရှိ​သေး​ပေမယ့်လည်း နှစ်စဥ် ပြည်ပခရီးသည် လေးသန်း​ကျော် ဝင်ထွက်လျက်ရှိ​နေပါတယ်။ လာအိုနိုင်ငံမှာ သတ္တု လုပ်ငန်းကို အဓိကလုပ်ကိုင်ကြပြီး ခရီးသွားလုပ်ငန်းဟာလည်း တွင်ကျယ်စပြုလာပါပြီ။ လာအိုနိုင်ငံသား​တွေရဲ့ လစဥ်တစ်ဦးချင်းဝင်​ငွေဟာ မြန်မာ​ငွေတသိန်းခွဲ ဝန်းကျင်ရှိပါတယ်။

လာအို​ငွေ​ကြေးကစ်ကို လာအိုပြည်တွင်းမှာသာ ဖလှယ်လို့ရနိုင်ပြီး လာအိုပြင်ပကိုထွက်လိုက်တာနဲ့ အဆိုပါ ငွေ​ကြေး​တွေဟာ စာရွက်တရွက်ထက် မပို​တော့ပါဘူး။

လာအိုနိုင်ငံမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို အများဆုံး ကိုးကွယ်ကြပြီး လာအိုအမျိုးသားတိုင်းရဲ့ တူညီတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က​တော့ သာသနာ့​ဘောင်ကို ဝင်​​ရောက်နိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ လာအိုနိုင်ငံမှာလည်း မြန်မာပြည်မှာလို သင်္ကြန်ပွဲ​တော်နဲ့ ဒုံးပွဲ​​တော်တွေကို ကျင်းပ​လေ့ရှိပြီး အခြားရိုးရာပွဲ​တော်​တွေလည်း မြောက်မြားစွာရှိပါတယ်။

လာအိုနိုင်ငံသားတွေက ခြေ​ထောက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အယူသီးကြပါတယ်။ ခုံ​တွေ၊ စားပွဲတွေ​ပေါ်မှာ ခြေ​ထောက်တင်ထားတာ​တွေ၊ ခြေ​ထောက်နဲ့ အခြားသူကို ချိန်ရွယ်၊ ထိ​​တွေ့တာ​တွေကို လက်မခံကြပါဘူး။

လာအိုနိုင်ငံမှာ ချစ်ခြင်းမေတ္တာဟာ နှစ်ကိုယ်ကြားကိစ္စလို့ လက်ခံယူဆထားပုံပါပဲ။ လူအများကြားမှာ ပွေ့ဖက်နမ်းရှုပ်ဖို့ဆိုတာ​ဝေး​ရော့၊ လက်ချင်းတွဲပြီး သွားတာကို​တောင် သ​ဘောမ​ခွေ့ကြပါဘူး။

ဒါက​တော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အိမ်နီးချင်းကြီး လာအိုနိုင်ငံရဲ့ ဟိုစပ်စပ်ဒီစပ်စပ် အ​ကြောင်း​တွေပါပဲ။

Wai Lin, Nine Thuwun
Photo – Lao times

Advertisement

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here