By Nay Thiha
က်ေနာ္တို႔တေန႔တာရဲ႕ ၃ပံု ၁ပံုကိုအလုပ္ထဲမွာကုန္ဆံုးရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုဒီထက္ၾကာေအာင္ အလုပ္လုပ္ၾကရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ကိုယ့္ဘ၀ရဲ႕အစိတ္အပိုင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုျမွဳပ္ႏွံရမယ့္ လုပ္ငန္းခြင္ဟာကိုယ့္အတြက္အက်ိဳးေက်းဇူးတခုခုေပးႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေက်ာင္းျပီးျပီးခ်င္းမွာေတာ့ေငြေရးေၾကးေရးအတြက္ လုပ္ငန္းခြင္အေတြ႔အၾကံဳရဖို႔အတြက္ ရရာအလုပ္ကို၀င္လုပ္ၾကရစျမဲပါ။ ၂ႏွစ္ေလာက္လုပ္ခဲ့ျပီးျပီဆိုရင္ေတာ့ ဒီအလုပ္ဟာကိုယ့္ဘ၀တက္လမ္းအတြက္အေထာက္အကူျဖစ္ပါ့မလားလို႔သံုးသပ္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ျပီးျပည့္စံုတဲ့အလုပ္ခြင္ဆိုတာမရွိႏိုင္ေပမယ့္ ကိုယ့္အလုပ္ခြင္မွာေအာက္ပါလကၡဏာေတြထဲက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႔ေနရျပီဆိုရင္ေတာ့ CV form ကိုဖုန္သုပ္ျပီးအလုပ္သစ္ရွာဖို႔အခ်ိန္တန္ပါျပီ။
မ်က္ႏွာလိုက္ေသာအထက္အရာရွိ
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားၾကံဳဖူးၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ၾကိဳးစားၾကိဳးစားအထက္အရာရွိ (သို႔) သူေဌးကမ်က္မုန္းက်ိဳးေနျပီဆိုရင္ ၾကိဳးစားမႈနဲ႔ထိုက္တန္တဲ့အက်ိဳးေက်းဇူးမရတတ္တာမ်ားပါတယ္။ ကိုယ္ကမ်က္ႏွာသာအေပးခံရတဲ့၀န္ထမ္းဆိုရင္လည္းသတိထားပါ။ ဒီအလုပ္ခြင္ထဲက comfort zone မွာပဲသာယာေနျပီး ဒီထက္ပိုေကာင္းတဲ့အခြင့့္အလမ္းေတြကိုရွာေဖြဖို႔ေမ့ေနတတ္ပါတယ္။ သင့္ၾကိဳးစားမႈေၾကာင့္သင့္အလုပ္ရွင္ပိုခ်မ္းသာသြားသလို သင္ကိုယ္တိုင္လည္းအေတြ႕အၾကံဳေကာင္းေတြ ေငြေရးေၾကးေရးခံစားခြင့္ေတြရရွိသင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ကိုယ့္ၾကိဳးစားမႈကိုအသိအမွတ္မျပဳတဲ့အလုပ္ခြင္ဆိုရင္ ေစာေစာစြန္႔လႊတ္ဖို႔ၾကိဳးစားပါ။
ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ
မ်က္ႏွာလိုက္တယ္ဆိုတာ တဦးတေယာက္စီနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ကိစၥျဖစ္ေပမယ့္ လိင္နဲ႔လိင္တိမ္းညြတ္ရာ၊ လူမ်ိဳး၊ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီးခြဲျခားဆက္ဆံတာမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့အမ်ားနဲ႔သက္ဆိုင္လာပါတယ္။ ရာထူးၾကီးတဲ့၀န္ထမ္းေတြထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးဘယ္ႏွေယာက္ပါ၀င္သလဲ၊ လူမ်ိဳးျခားဘာသာျခားဘယ္ေလာက္ပါ၀င္သလဲၾကည့္ၾကည့္ပါ။ ၀န္ထမ္းအခ်ိဳးအစားအရအလြန္နည္းေနျပီး သင္ဟာအဲ့ဒီအနည္းစုထဲပါ၀င္ေနျပီဆိုရင္ေတာ့ ဒီထက္ပိုအျမင္က်ယ္တဲ့အလုပ္ခြင္တခုကိုရွာသင့္ေနပါျပီ။
အထက္အရာရွိကိုဖိုးသိ
ကိုယ့္အထက္အရာရွိက “ကိုဖိုးသိ” တို႔ “မတတ္ပ” တုိ႔ျဖစ္ေနျပီဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္အလုပ္ထဲပါ၀င္စြက္ဖက္မႈေတြ အမ်ားၾကီးလုပ္လာမွာပါ။ အထက္အရာရွိဆိုတာကိုယ့္ကိုသင္ေပးဖို႔လမ္းညႊန္ေပးဖို႔တာ၀န္ရွိေပမယ့္ အေသးစိတ္ကအစစြက္ဖက္ေနျပီဆိုရင္ေတာ့ကိုယ္တိုင္သင္ယူစမ္းသပ္ဖို႔အခြင့္အလမ္းေတြဆံုးရႈံးရတတ္တယ္။ ဒီလို micromanaging မ်ိဳးေၾကာင့္ေရရွည္မွာကိုယ္စြမ္းကိုယ္စတံုးသြားတတ္ပါတယ္။ ပိုဆိုးတာကအစစအရာရာသူခိုင္းတဲ့အတိုင္းလုပ္လို႔ေအာင္ျမင္သြားရင္ သူကနာမည္ေကာင္းယူျပီး၊ မွားယြင္းသြားတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ကိုအျပစ္တင္တတ္တဲ့အရာရွိမ်ိဳးပါ။ အဲ့ဒီလိုအထက္အရာရွိလက္ေအာက္မွာလုပ္ေနရျပီဆိုရင္ေတာ့ ျမန္ျမန္အထုပ္ျပင္တာအေကာင္းဆံုးပါပဲ။
ကိုယ့္ေဆြကိုယ့္မ်ိဳးေကာင္းစားေရး၀ါဒ
အေဖပိုင္တဲ့ကုမၸဏီမွာသမီးက CEO ျဖစ္ေနတာမ်ိဳး။ အေမက MD၊ သားျဖစ္သူက မန္ေနဂ်ာရာထူးယူထားတာမ်ိဳး။ သူတို႔ဘ၀ေတြကျမန္မာအခ်စ္ဇာတ္ျမဴးကားဆန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ဒါဟာသင့္အတြက္ေတာ့ဒရာမာျဖစ္သြားေစမယ့္အခ်က္ေတြပါ။ အျမင့္ဆံုးဆိုတဲ့ရာထူးေတြဟာကုမၸဏီအထက္အရာရွိေတြရဲ႕ သားသမီးေတြ၊ တူတူမေတြအတြက္ပဲျဖစ္ေနေတာ့ ဘယ္ေလာက္ၾကိဳးစားၾကိဳးစားသင္ဟာအျမဲ second best ေနရာနဲ႔ေက်နပ္ရပါေတာ့မယ္။
အလုပ္တာ၀န္တိတိက်က်သတ္မွတ္မႈမရွိျခင္း
အင္တာဗ်ဴးစေလွ်ာက္တဲ့အခ်ိန္မွာေျပာထားတဲ့တာ၀န္ေတြကတခု၊ တကယ္လုပ္ရတာကတခုျဖစ္ေနျပီလား။ ကိုယ့္တာ၀န္ထက္ပိုတဲ့အလုပ္ေတြကိုလုပ္ေနရျပီလား။ လုပ္ငန္းခြင္တိုင္းမွာ ၀န္ထမ္းတေယာက္ခ်င္းစီအတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့တာ၀န္ (job description) ေတြတိတိက်က်ရွိသင့္ပါတယ္။ စာရင္းကိုင္က management ပါကိုင္ရတာမ်ိဳး၊ HR ဆိုျပီးမီးေခ်ာင္းျပင္တာကအစ၀င္ပါရတာမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္တကယ့္တာ၀န္ေတြလုပ္ဖို႔အခ်ိန္မလံုေလာက္တာေတြျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အားလံုးလုပ္တတ္ရင္အေကာင္းဆံုးပဲဆိုျပီးညာခိုင္းတာေတြကိုမယံုပါနဲ႔။ Professional ဟာ pyar tar မဟုတ္ပါ။
ႏုိင္ငံျခားသားမွအထင္ၾကီးတတ္ျခင္း
ျမန္မာႏုိင္ငံကကုမၸဏီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတြ႔ရေလ့ရွိတဲ့ျပႆနာတခုပါ။ တခ်ိဳ႕အလုပ္ရွင္ေတြက ႏိုင္ငံျခားသားဆိုရင္လႊတ္အထင္ၾကီးတတ္ၾကပါတယ္။ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ႏိုင္ငံျခားသား၀န္ထမ္း ေတြအမ်ားၾကီးရွိတာမွန္ေပမယ့္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာလစာေကာင္းတဲ့အလုပ္ရွာဖို႔မလြယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလာျပီးလူတြင္က်ယ္လုပ္ေနၾကတဲ့ႏိုင္ငံျခားသားေတြလည္းအမ်ားၾကီးပါပဲ။ တခ်ိဳ႕သူေဌးေတြကေတာ့ကုမၸဏီတည္ေထာင္စမွာပဲႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္ေတြခန္႔ျပီး တျဖည္းျဖည္းတည္ျငိမ္လာတာနဲ႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးကၽြမ္းက်င္သူေတြကိုျပန္အစားထိုးခန္႔တာမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ကိုယ့္သူေဌးကဘယ္လိုလူမ်ိဳးလဲ၊ ကုိယ့္ကုမၸဏီမွာလူမ်ိဳးအသားအေရာင္မေရြးတုိးတက္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းရွိရဲ႕လားေသခ်ာသံုးသပ္ၾကည့္ပါ။
တာ၀န္ေတြသာတိုးျပီးခံစားခြင့္တိုးမလာျခင္း
စ၀င္၀င္ခ်င္းတႏွစ္ေလာက္မွာေတာ့ လစာတုိး ရာထူးတိုးေမွ်ာ္လင့္လို႔မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၂ႏွစ္ ၃ႏွစ္ေလာက္ၾကာလာခဲ့ျပီး ကိုယ္လည္းၾကိဳးစားေနလ်က္နဲ႔ထိုက္တန္တဲ့ခံစားခြင့္မရဘူးဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္လုပ္ငန္းခြင္ကိုျပန္သံုးသပ္သင့္ပါျပီ။ တျခား၀န္ထမ္းေတြေကာကိုယ့္လိုပဲလား၊ ကိုယ္တေယာက္ပဲကြက္ျဖစ္ေနတာလားေလ့လာပါ။ HR (သို႔) သူေဌးနဲ႔တုိက္ရိုက္ေတြ႔ျပီး ကိုယ့္မွာလိုအပ္ခ်က္ေတြရွိမရွိေမးပါ။ သူတုိ႔ဘက္ကအေၾကာင္းျပခ်က္ေရေရရာရာမေျပာႏိုင္ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ကိုေခ်ာင္ထိုးထားတာေသခ်ာပါတယ္။
ျပီးျပည့္စံုတဲ့အလုပ္ခြင္ဆိုတာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္တခ်ိဳ႕အလုပ္ခြင္ေတြဟာ အမ်ားစုထက္ပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။
