ရန္ကုန္မွာ ေစ်းဝယ္တဲ့သူေတြရဲ႕ အႀကီးမားဆံုးစိန္ေခၚမႈတစ္ခုကေတာ့ ျပည္တြင္းျဖစ္တံဆိပ္ေတြပဲျပထားတဲ့ေနရာ မ်ားမ်ားစားစားမရွိတာေျကာင့္ စစ္မွန္တဲ့ျပည္တြင္းျဖစ္အဝတ္အစားေတြဝယ္ရခက္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကခိုင္မာတဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ေတြကေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲကေစ်းႀကီးတဲ့စီးပြားျဖစ္ေနရာေတြကို ငွားႏိုင္ေပမယ့္ အသစ္ထိုးေဖာက္လာတဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ေတြအတြက္ကေတာ့ ေရြးခ်ယ္စရာနည္းနည္းပဲက်န္ပါတယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ ျမန္မာ့ဖက္ရွင္လုပ္ငန္းအသစ္ေတြဟာ online ေပၚမွာပဲ ရွိၿပီး ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖန္တီးမႈေတြဟာ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မခံရပါဘူး။
မၾကာမီက The International School Yangon (ISY) က စီနီယာတစ္စုျဖစ္တဲ့ စည္သူေက်ာ္ဝင္း၊ ေသာမတ္စ္ေအာင္၊ အဲလ္ဘတ္ ပိုင္၊ ရဲခန္႔မိုး၊ ဇြဲမ်ိဳးေအာင္ႏွင့္ Dillon Kelly တို႔က တမူထူးတဲ့ အေတြးအေခၚေတြနဲ႔ ဒီအခက္အခဲကိုေျဖရွင္းဖို႔ၾကိဳးစားလာပါတယ္။ ေကာင္ေလးေတြဟာ အသက္ ၁၇ ႏွင့္ ၁၈ ၾကားမွာရွိၿပီး ျမန္မာ့တံဆိပ္ေတြကို ခင္းက်င္းျပသဖို႔ ေနရာလိုတာကိုသတိထားမိပါတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ ေအာက္တိုဘာ ၂၀ ရက္ေန႔ ဗဟိုလမ္းေပၚမွာ “Recess” ဆိုတဲ့ pop-up ဆိုင္ဖြင့္လိုက္ပါတယ္။ Recess ကို တည္ေထာင္သူေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ေသာမတ္စ္ေအာင္က “pop-up အတြက္ စိတ္ကူးကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုယ္ပိုင္တံဆိပ္နဲ႔ က်ား/မ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးဝတ္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ ဖန္တီးရင္းရလာတာပါ” လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။ သူတုိ႔ကလုပ္ရင္းကိုင္ရင္းနဲ႔ သူတို႔လိုပဲၾကိဳးစားေနတဲ့ တျခားျမန္မာတံဆိပ္ေတြအေၾကာင္းသိလာပါတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ အၾကံဉာဏ္အကုန္လံုးစုစည္းဖို႔အေၾကာင္းဖန္လာခဲ့ပါတယ္။
“လူေတြက အဝတ္အစားဝယ္ဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံျခားသြားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္ကစၿပီး ျပည္တြင္းတံဆိပ္ေတြ႐ုတ္တရက္ မ်ားလာတယ္လို႔သိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔မွာ ခင္းက်င္းျပသဖို႔ ေနရာမရွိဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ onlineမွာပဲ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အကုန္လံုးကို ေနရာတစ္ခုတည္းမွာ စုစည္းခ်င္တယ္” လို႔ ေသာမတ္စ္က ေျပာပါတယ္။
သူတို႔က ဗဟိုလမ္းေပၚက သံုးထပ္ရံုးခန္းလြတ္ကို ေနရာယူလိုက္ပါတယ္။ အထပ္တိုင္းက သူတို႔နဲ႔ သက္ဆိုုင္ရာ pop-up ေတြ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားပါၿပီ။ ေျမညီထပ္မွာေတာ့ ေကာ္ဖီ၊ ေဖ်ာ္ရည္နဲ႔ မုန္႔မ်ိဳးစံုေရာင္းတဲ့ My Drinks Café ၊ဒုတိယထပ္မွာေတာ့ အဝတ္အစားႏွင့္ တတိယထပ္မွာေတာ့ ပန္းခ်ီျပခန္း ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။
ပန္းခ်ီျပခန္းရဲ႕အသြင္အျပင္ကိုေတာ့ ျပည္တြင္းပန္းခ်ီဆရာေတြျဖစ္တဲ့ ဉာဏ္ရဲႏိုင္၊ေအာင္ေက်ာ္စမ္းတို႔က ArtAntနဲ႔ ပူးေပါင္းဖန္တီးထားတာျဖစ္ၿပီး ေစ်းနႈန္းေတြကိုေတာ့ Recess ပိုင္ရွင္ေတြကလူအမ်ားစုတတ္ႏိုင္ေအာင္ ေရြးခ်ယ္ထားတာပါ။”ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီပန္းခ်ီကားေတြကို အရမ္းေစ်းမႀကီးေစခ်င္ပါဘူး၊ အႏုပညာဆိုတာ အၿမဲတမ္းေစ်းႀကီးတဲ့ အရာတစ္ခုမဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပခ်င္ပါတယ္။ ေစ်းနႈန္းေတြကေတာ့ ေဒၚလာ ၄၀ ကေန အမ်ားဆံုး ၄၀၀ ထိပါပဲ” ဟု ေသာ္မတ္စ္က ေျပာပါတယ္။
ပန္းခ်ီေတြအတြက္သာ မဟုတ္ဘဲ အဝတ္အစားေတြကိုလည္း ေစ်းမွန္ေအာင္လုပ္ေပးႏိုင္ဖို႔က ပိုင္ရွင္ေတြအတြက္ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။
သူတို႔ကေစ်းသက္သာစြာေရာင္းေပးထားၿပီး ေသာမတ္စ္က “ဒီမွာရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြက ေစ်းႀကီးတယ္ဆိုၿပီး နားလည္မႈလဲြေနၾကပါတယ္။ အက်ႌေတြက ၇၀၀၀က်ပ္ကေနစၿပီး အမ်ားဆံုး ၅၀၀၀၀ထိပါပဲ” လို႔ေျပာပါတယ္။
သူတို႔က pop-upဒီဇိုင္းနဲ႔ တံဆိပ္ေတြကို စုၿပီးလုပ္ခ်င္ေနတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ အျမင္ေတြကို တျခားသူေတြက အေကာင္းျမင္ၾကပါတယ္။ ”ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆက္သြယ္တဲ့ ဒီဇိုင္နာ အားလံုးက ဒီ pop-up စိတ္ကူးကို အားေပးပါတယ္” လို႔ ေသာ္မတ္စ္က ေျပာပါတယ္။
Pop-up ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ပ်ံႏွံ႔လာၿပီး သူတို႔အရင္က မၾကားဖူးတဲ့ ျပည္တြင္းအမွတ္တံဆိပ္ေတြဆီက ပါဝင္ပူးေပါင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ရခဲ့ပါတယ္။ ရလဒ္အေနနဲ႔ေတာ့ Fragment of Imagination နဲ႔ Youth of Burma တို႔အပါအဝင္ လူသိနည္းတဲ့ အခုမွစတည္ေထာင္တဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ေတြ Recessမွာ ရွာေဖြႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ လူသိမ်ားတဲ့ Her Alchemy နဲ႔ Rangoon Studios တံဆိပ္တို႔လည္း ရွိပါတယ္။
“Her Alchemy က တီရွပ္ ေတြအျပင္ ဂ်ာကင္နဲ႔ဂါဝန္ေတြကိုလည္း ထုတ္လုပ္ေနပါတယ္။ၿပီးေတာ့ အသစ္အသစ္ေသာ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈေတြကို လုပ္ရဲပါတယ္။ ျပသဖို႔ေနရာရွိတာ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္” ဟု တည္ေထာင္သူ Dillon Kellyက ေျပာပါတယ္။
Her Alchemy ရဲ႕ တည္ေထာင္သူျဖစ္တဲ့ Nida Taylor မွာ ဒီအယူအဆအတြက္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ နားလည္မႈရရွိေစပါတယ္။ “Her Alchemy က pop-ups ကို ႏွစ္သက္တယ္။ ကၽြန္မတို႔က အၿမဲတမ္း ကိုယ့္ဟာကိုယ္လုပ္ၿပီး ၿပိဳင္ဘက္ကင္းပါတယ္။ ကၽြန္မ Recess အေၾကာင္းကို ISY က စီနီယာ တစ္ဦးစီက ၾကားၿပီး အဲ့ဒီ အေတြးအေခၚကို ေထာက္ပံ့ဖို႔ အရမ္းဝမ္းသာမိပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ မိသားစုတစ္ခုလံုး ISYကို တက္ခဲ့ပါတယ္။အဲ့ဒီေတာ့ Recessနဲ႔ ပူးေပါင္းတာက ကၽြန္မအတြက္ ေရာင္းခ်မႈ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္မက ISYက သူတို႔နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ကူးေကာင္းေလးေတြကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး ေထာက္ပံ့ေပးခ်င္တာပါ” ဟုသူမက ေျပာပါတယ္။
တည္ေထာင္တဲ့သူေတြနဲ႔ ဒီဇိ္ုင္နာေတြအတြက္ ျပည္တြင္းဒီဇိုင္းနဲ႔ အႏုပညာလက္ရာေတြကို ဝင္ထြက္သြားလာၿပီး ၾကည့္ရႈလို႔ရတဲ့ ေနရာျဖစ္တာေျကာင့္ pop-up ဟာ ျမန္မာ့ဒီဇိုင္းနဲ႔ တီထြင္မႈေတြကို ယံုၾကည္မႈရွိေအာင္ ကိုယ္စားျပဳေနပါတယ္။Recess မွာ ျပသထားတဲ့ တံဆိပ္အားလံုးဟာ သူတို႔ရဲ႕မူလ concept အတြက္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ေရြးထားတာျဖစ္ၿပီး တျခား တံဆိပ္ေတြဆီက ေငြလိမ္ယူထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။
“ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဒီဆိုင္က ျမန္မာေတြ ဘယ္ေလာက္ တိုးတက္လာၿပီဆိုတာကို ကိုယ္စားျပဳေနတာလို႔ ထင္ပါတယ္။ဘန္ေကာက္လိုေနရာမ်ိဳးမွာေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးကို ေတြ႕ရေပမယ့္ ဒီမွာေတာ့ ဒါက အသစ္ပါပဲ။အခုဆို ျမန္မာေတြရဲ႕ အမွန္တကယ္ေကာင္းမြန္တဲ့ မူရင္း အဝတ္အစားေတြကို ျပသႏိုင္ပါၿပီ။”လို႔ Dillonက ေျပာပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ Recess ကို ႏိုဝင္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ စဖြင့္မယ္ဟု အတည္ျပဳထားေသာ္လည္း ဒီဇင္ဘာ မတိုင္ခင္ခင္ထိ pop-upကို တိုးခ်ဲ႕မွာပါ။
